Ngày Thương binh Liệt sĩ Việt Nam - Lịch sử, ý nghĩa & các hoạt động kỷ niệm

Chiến tranh đi qua đã để tại nhiều thương đau mất mát cho nhân dân Việt Nam. Nhiều chiến sĩ đã không bao giờ trở về, nhiều người đã để tại một phần xương máu nơi chiến trận. Họ đã hy sinh tính mạng và tuổi thanh xuân để cho chúng ta có được những tháng ngày hòa bình như hôm nay. Hàng năm, có một ngày để nhân dân ta thể hiện lòng biết ơn đến các cán bộ, chiến sĩ đã hy sinh và bị thương khi chống lại kẻ thù xâm lược, đó là ngày 27 tháng Bảy, ngày Thương binh - Liệt sĩ.

1. Lịch sử ngày Thương binh - Liệt sĩ

Để đền đáp một phần những cống hiến, hy sinh của đồng bào, chiến sĩ cả nước cho sự nghiệp cách mạng vẻ vang của dân tộc, ngày 16/2/1947, Bác Hồ ký sắc lệnh số 20/SL đặt “chế độ hưu bổng thương tật và tiền tuất tử sĩ”: từ đó đến nay chế độ này đã trở thành một chính sách quan trọng của Đảng và Nhà nước ta.

Tháng 6 năm 1947, Bác đề nghị Chính phủ chọn một ngày nào đó trong năm làm “Ngày Thương binh” để đồng bào ta có dịp tỏ lòng hiếu nghĩa, yêu mến thương binh. Trừ những ngày kỷ niệm quốc tế, có lẽ ngày Thương binh là ngày kỉ niệm trong nước đầu tiên được tổ chức.

Hưởng ứng và đáp lại tấm lòng của Chủ tịch Hồ Chí Minh, hội nghị trù bị họp tại xã Phú Minh, huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên gồm có một số đại biểu ở Trung ương, khu và tỉnh đã nhất trí lấy ngày 27 tháng Bảy hàng năm là “Ngày Thương binh toàn quốc” và tổ chức ngay lần đầu trong năm 1947.

Báo Vệ quốc quân số 11, ra ngày 27 tháng Bảy năm 1947 đã đăng thư của Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi Thường trực Ban tổ chức “Ngày thương binh toàn quốc”. Đầu thư Người viết: “Đang khi Tổ quốc lâm nguy, giang sơn, sự nghiệp, mồ mả, đền chùa, nhà thờ của tổ tiên ta bị uy hiếp. Cha mẹ, anh em, vợ con, ao vườn, làng mạc ta bị nguy ngập. Ai là người xung phong trước hết để chống cự quân thù? Đó là những chiến sĩ mà nay một số đã thành ra thương binh”.

Chủ tịch Hồ Chí Minh giải thích: “Thương binh là người đã hi sinh gia đình, hy sinh xương máu để bảo vệ Tổ quốc, bảo vệ đồng bào. Vì lợi ích của Tổ quốc, của đồng bào mà các đồng chí đã chịu ốm yếu, què quặt. Vì vậy, Tổ quốc và đồng bào phải biết ơn, phải giúp đỡ những người con anh dũng ấy”.

Cuối thư, Người vận động đồng bào nhường cơm sẻ áo, giúp đỡ thương binh. Bản thân Người đã xung phong góp chiếc áo lụa, một tháng lương và tiền ăn một bữa của Người để tặng thương binh.

Một năm sau đó, ngày 27/7/1948, trong một thư dài đầy tình thương yêu, Bác nói: “Khỉ nạn ngoại xâm ào ạt đến, nó như một trận lụt to. Nó đe dọa tràn ngập cả non sông Tổ quốc. Nó đe dọa cuốn trôi cả tính mệnh, tài sản, chìm đắm cả bố mẹ, vợ con của nhân dân ta.

Trước cơn nguy hiểm ấy, số đông thanh niên yêu quý của nước ta đã dũng cảm xông ra mặt trận. Họ quyết tâm đem xương máu của họ đắp thành một bức tường đồng, một con đê vững để ngăn cản nạn ngoại xâm tràn ngập Tổ quốc, làm hại đồng bào. Họ quyết hy sinh tính mệnh để giữ tính mệnh đồng bào. Họ quyết hi sinh gia đình và tài sản họ để bảo vệ gia đình và tài sản đồng bào.

Họ quyết liều chết chống địch để cho Tổ quốc và đồng bào sống. Họ là những chiến sĩ anh dũng của chúng ta.

Trong đó có người đã bỏ lại một phần thân thể ở mặt trận, có người đã bỏ mình ở chiến trường. Đó là thương binh, đó là tử sĩ...”.

Người còn viết: “Họ quyết liều chết chống địch, để cho Tổ quốc và đồng bào sống. Ngày nay, bố mẹ họ mất một người con yêu quý. Vợ trẻ trở nên bà góa. Con dại trở nên mồ côi. Trên bàn thờ gia đình thêm một linh bài tử sĩ. Tay chân tàn phế của thương binh sẽ không mọc lại được. Và những tử sĩ sẽ không thể tái sinh”.

Tháng 7-1954, sau thắng lợi ở Điện Biên Phủ, Đảng và Nhà nước ta đã quan tâm giải quyết vấn đề liệt sĩ, gia đình liệt sĩ và công tác thương binh. Trên ý nghĩa đó từ năm 1955, ngày Thương binh được đổi thành “Ngày Thương binh - Liệt sĩ”.

2. Ý nghĩa ngày Thương binh - Liệt sĩ

- Đây là ngày lễ kỷ niệm nhằm tưởng niệm về những người thương binh, liệt sĩ của nước ta đã hi sinh, mất mát qua những cuộc chiến tranh nhằm bảo vệ nền độc lập, tự do cho dân tộc Việt Nam.

- Ngày lễ này thể hiện truyền thống “uống nước nhớ nguồn”, “đền ơn đáp nghĩa” của nhân dân ta, là dịp để người dân thể hiện lòng biết ơn cũng như sự tôn vinh những người đã hy sinh tính mạng và một phần máu xương để đem lại hòa bình cho dân tộc.

3. Các hoạt động kỷ niệm

- Trong ngày này, chính quyền các cấp, các đoàn thể mà trọng tâm là Hội Cựu chiến binh tổ chức nhiều hoạt động sôi nổi, rầm rộ.

- Các cá nhân, tổ chức, nhà chức trách cũng tổ chức thăm và tặng quà cho các gia đình thương binh, liệt sĩ, dâng hương tảo mộ các liệt sĩ tại các nghĩa trang quốc gia và địa phương, tổ chức nhiều chương trình văn nghệ kỷ niệm...

4. Danh ngôn về lòng yêu nước

Tôi chỉ tiếc rằng tôi chỉ có một cuộc đời để hi sinh cho Tổ quốc.

- Nathan Hale -

Tổ quốc quan trọng hơn sinh mệnh, là cha mẹ của chúng ta, là đất đai của chúng ta.

- Marie Curie -

Bạn có thể khiến mọi người rời bỏ quê hương kọ, nhưng bạn không thể cướp mất quê hương trong trái tim kọ.

- Dos Parsons -

Vinh dự lớn nhất là được bảo vệ Tổ quốc.

- Aristoteles -