Tết Nguyên đán - Nguồn gốc, ý nghĩa và phong tục cần biết

Phong TụcAdmin0

Mục lục nội dung

Tết nguyên đán

1. Tết Nguyên đán là gì?

- Tết Nguyên đán là lễ hội lớn nhất trong các lễ hội truyền thống của Việt Nam, đánh dấu thời điểm chuyển giao giữa năm cũ và năm mới (tính theo Âm lịch).

- Tết Nguyên đán có nhiều tên gọi khác nhau: tết Cả, tết Ta, tết Âm lịch, tết Cổ truyền... (Chữ “Nguyên” có nghĩa là bắt đầu, chữ “Đán” có nghĩa là buổi ban mai, là khởi điểm của năm mới).

- Tết Nguyên đán kéo dài trong khoảng 7 đến 8 ngày cuối năm cũ và 7 ngày đầu năm mới (23 tháng Chạp đến hết ngày mùng Bảy tháng Giêng). Tuy nhiên, Ba mươi, mùng Một, mùng Hai, mùng Ba Tết vẫn là bốn ngày quan trọng nhất.

2. Tết Nguyên đán bắt nguồn từ đâu?

Theo truyền thuyết và lịch sử nước ta, họ Hồng Bàng dựng nước từ năm Nhâm Tuất 2879 TCN, trị vì cho đến năm 258 TCN. Kinh Dương vương sinh ra Lạc Long Quân, sau khi nối ngôi, vị vua hiền đức này kết hôn cùng Âu Cơ sinh ra Hùng Vương. Từ thời đó, người Việt ta đã ăn Tết, và bánh chưng, bánh dày nhờ sáng kiến của Lang Liêu - con trai thứ 18 của vua Hùng vương thứ sáu đã ra đời.

3. Ý nghĩa nhân văn của Tết Nguyên đán Việt Nam

Ý nghĩa nhân văn của tết nguyên đán

- Là dịp để gia đình đoàn viên: Mỗi khi Tết đến, dù làm bất cứ nghề gì, ở bất cứ nơi đâu, mọi người đều mong được trở về sum họp dưới mái ấm gia đình trong ba ngày Tết.

- Là dịp để tạ ơn: Con cháu tạ ơn cha mẹ, ông bà, tổ tiên, nhân viên tạ ơn cấp trên. Ngược lại, lãnh đạo cũng cảm ơn nhân viên...

- Là dịp thắt chặt tình cảm giữa mọi người với nhau: Gia đình, làng xóm, bạn bè,...

- Là dịp làm mới mọi thứ: Quần áo mới, nhà cửa phải dọn dẹp lại, đồ đạc phải lau chùi...

- Là ngày của niềm vui, sự hòa thuận và niềm hi vọng: Mọi người đều cười vui với nhau, mọi buồn phiền đều gác lại, hy vọng một năm mới hạnh phúc, an khang.

4. Những phong tục đặc trưng của Tết Nguyên đán

Những phong tục đặc trưng của Tết Nguyên đán

- Dọn dẹp nhà cửa: Bố mẹ, ông bà thường bắt đầu từ việc dọn dẹp, sửa sang mọi thứ, trang trí nhà cửa, mua sắm quần áo để chào đón năm mới.

- Chuẩn bị thực phẩm ăn Tết: Trong đó quan trọng nhất là gói bánh chưng, bánh tét với không khí rộn ràng vui tươi. Trẻ con ngồi xem bố mẹ, ông bà gói bánh chưng và sẽ thích thú biết bao khi bố mẹ gói cho chúng ta một chiếc bánh nhỏ xinh với thật nhiều đậu và một miếng thịt to. Ngồi trông nồi bánh chín cũng là một thú vui ấm áp, khi ngoài trời se se lạnh, được ăn một củ khoai lùi vào tro nóng khi trông bánh thì còn gì thích bằng!

- Biếu quà cuối năm: Tết cũng là dịp để mọi người bày tỏ lòng hiếu kính đối với các bậc bề trên, vì vậy, con cháu thường mang quà đến biếu bố mẹ, ông bà. Ngoài ra, người ta còn sắm sửa đồ Tết để biếu thầy cô và cấp trên.

- Đi chợ Tết: Các bà, các mẹ đi chợ mua sắm thực phẩm, vật dụng cần dùng cho ba ngày Tết, các cô thiếu nữ đi ngắm hoa đào, hoa mai trên phố chợ, trẻ con được mua những bộ quần áo mới,...

- Xin lộc: Sang năm mới ai cũng hy vọng một năm mới tài lộc dồi dào, làm ăn thịnh vượng, mạnh khỏe, thành đạt hơn năm cũ. Vì vậy, nhiều người đi hái lộc ở chốn đình chùa, nơi tôn nghiêm về nhà, mong năm mới mọi sự đều tươi mới, nhiều lộc, nhiều tài.

- Xông nhà: Sáng mùng Một mọi người thường đến nhà nhau chúc Tết, người đầu tiên bước vào nhà chính là người xông nhà. Do quan niệm dân gian, cho rằng người hợp tuổi với gia chủ, nhanh nhẹn sẽ mang lại nhiều may mắn. Nên nhiều gia đình thường nhờ người xông nhà giúp. Từ người thứ hai trở đi thì mọi sự lại bình thường.

- Chúc Tết: Mọi người chúc Tết lẫn nhau, mong sang năm mới gặp được nhiều điều may mắn và thuận lợi.

- Mừng tuổi: Người lớn có tục mừng tuổi (lì xì) cho trẻ nhỏ và các cụ già để chúc các cháu hay ăn chóng lớn và ngoan ngoãn, học giỏi; còn các cụ thì sống lâu và mạnh khỏe.