Hướng dẫn nghi thức tạ mộ (Đầy đủ, chi tiết - Theo chùa Ba Vàng)

1. Hướng dẫn

Bài hướng dẫn này, quý đạo hữu dùng khấn trong các trường hợp tạ mộ, ra thăm mộ.

Ngoài mộ không có tôn tượng tôn hình của Phật, chúng ta dụng tâm hướng tới Phật.

Có hai cách khấn cúng:

- Dành cho trường hợp cúng lễ, nhưng không tụng kinh.

- Dành cho trường hợp cúng lễ, có tụng kinh.

1.1 Sắm lễ

- Hương; nến; nước (trắng hoặc nước chè).

- Hoa, quả, bánh kẹo, (tùy tâm, không căn cứ số lượng).

- Xôi hoặc một bát cơm trắng.

Lưu ý: Không tiền âm phủ, vàng mã.

1.2 Đặt lễ

- Mộ chôn mới: đặt lễ phía trước mộ hoặc trên mộ.

- Mộ đã xây: đặt trên phần dành để sắp lễ.

2. Nghi thức cúng lễ

2.1 Nghi Lễ Không Tụng Kinh

(Cắm hương chắp tay đọc)

Lễ Tán Phật

Đại từ đại bi thương chúng sinh,

Đại hỷ đại xả cứu hàm thức,

Tướng đẹp sáng ngời tựa trang nghiêm.

Chúng con chí tâm thành đảnh lễ.

Chí tâm đảnh lễ: Tất cả chư Phật ba đời, tột hư không khắp pháp giới. (1 xá)

Chí tâm đảnh lễ: Tất cả Chính Pháp ba đời, tột hư không khắp pháp giới. (1 xá)

Chí tâm đảnh lễ: Tất cả Tăng bậc Hiền Thánh ba đời, tột hư không khắp pháp giới. (1 xá)

(Chắp tay đọc)

Văn Khấn

Nam mô Phật Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni!

Nam mô thập phương pháp giới thường trụ Tam Bảo tác đại chứng minh!

Chúng con kính bạch chư Phật, chư Bồ Tát, chư Hiền Thánh Tăng chứng minh và gia hộ cho chúng con.

Chúng con xin thỉnh chư vị Hộ Pháp, Thiện Thần, Thần Linh cai quản nơi địa cuộc nghĩa trang (tên)….. chứng giám lòng thành và ủng hộ cho gia đình chúng con.

Đệ tử con tên là: ……… Pháp danh: ……… Hiện đang ở tại: ………gia đình chúng con có mộ phần của vong linh (tên)… mất ngày… tháng… năm…. an táng tại nơi đây. Hôm nay là ngày…. tháng…. năm… theo phong tục tập quán của dân tộc Việt Nam, hướng tới mộ phần của gia tiên tiền tổ, chúng con thuận theo phong tục, mà tu hành để tăng trưởng tâm kính trọng và biết ơn, để cho gia đình tăng phúc tiêu nghiệp. Chúng con xin được nương oai lực Phật, chúng con xin thỉnh mời vong linh (tên)… cùng các vong linh nơi địa cuộc nghĩa trang này, có duyên với gia đình chúng con, được về đây thọ tài ẩm thực hiến cúng của chúng con. Hôm nay gia đình chúng con thành tâm sắm sửa vật thực, tác lễ tạ mộ, dâng lên cúng dường:

Thượng: Chúng con xin dâng lên cúng dường thập phương chư Phật chứng minh.

Trung: Chúng con xin cúng phụng chư Bồ Tát, chư Hiền Thánh Tăng chứng minh.

Hạ: Chúng con xin cúng dường cho chư Thiên, chư Thần Linh, Thổ Địa tại nơi đây.

Sau: Chúng con xin được nương oai lực Phật, chúng con xin thỉnh mời và hiến cúng cho các vong linh (tên): … cùng các vong linh nơi địa cuộc nghĩa trang này, có duyên với gia đình chúng con, được về đây thọ thực. Nguyện cho các vong linh, được nương sự bố thí, trong đàn lễ hiến cúng này, mà được thọ thực no đủ.

(Đọc Biến thủy, Biến thực)

Chú biến thực: Nam mô tát phạ đá tha, nga đá phả rô chỉ đế, ám tam bạt ra, tam bạt ra hồng. (7 lần)

Chú biến thủy: Nam mô tô rô bà ra, đát tha nga đá ra, đát điệt tha, án tô rô tô rô, bát ra tô rô, bát ra tô rô sa bà ha. (7 lần)

Phổ cúng dường: Án nga nga nẵng tam bà phạ phiệt nhật ra hồng. (7 lần)

(Nếu Phát tâm cúng dường Tam Bảo về chùa thì đọc tiếp, nếu không cúng dường thì không đọc:

Nhân ngày lễ cúng tạ mộ hôm nay, chúng con xin thực hành pháp cúng dường Tam Bảo, hộ trì Tam Bảo, hộ độ cho Tăng chúng tu hành tại chùa…… (nếu tại Chùa Ba Vàng thì đọc: Chùa Ba Vàng, Phường Quang Trung, Thành phố Uông Bí, Tỉnh Quảng Ninh), với tâm nguyện cho chư Tăng được tứ sự như ý, phù hợp với việc tu tập.

- Chúng con hướng tâm tới chư Thiên, chư Thần Linh tại nơi đây, chúng con thành tâm cúng dường Tam Bảo với số tịnh tài (tiền) là…… để hồi hướng phúc báu đến cho các vị chư Thiên, chư Thần Linh, nguyện cho các vị được tăng phúc, luôn giúp cho vong linh (tên)…. và gia đình chúng con làm mọi sự được tốt lành.

- Chúng con mong muốn cho vong linh (tên)…. sớm được siêu thoát khỏi cảnh khổ, trong cõi vong linh (ngạ quỷ), nên chúng con thành tâm cúng dường Tam Bảo với số tịnh tài (tiền) là…… để hồi hướng phúc báu đến cho vong linh.

- Chúng con thành tâm cúng dường Tam Bảo với số tịnh tài (tiền) là…… để hồi hướng phúc báu đến cho các vong linh có duyên với gia đình chúng con nơi địa cuộc nghĩa trang này, từ sự thực hành pháp bố thí cho vong linh, mà gia đình con được tăng trưởng phúc lành.

Chúng con cũng nguyện cầu cho chư Thiên, chư Thần Linh, cùng các vong linh mà chúng con đã hướng tâm hồi hướng phúc lành, đều được kết duyên pháp lữ với chúng con, trong Pháp Bố thí mà chư Phật dạy cho chúng con, để đời đời kiếp kiếp cùng trợ duyên cho nhau tu hành cho tới ngày thành Phật.)

Con kính bạch chư Phật, hôm nay duyên chúng con thực hành hạnh hiếu nghĩa và pháp bố thí cúng dường, chúng con thỉnh chư Thiên, chư Thần Linh làm hộ pháp giúp đỡ ủng hộ, tạo duyên cho gia đình chúng con mọi sự luôn được tốt lành, con cũng xin hồi hướng công đức này, cho gia đình chúng con được (nguyện gì đọc nấy)….. cùng nhau gặp được Chính Pháp, tinh tấn tu hành cho tới ngày liễu thoát luân hồi sinh tử.

Nam mô Phật Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni!

Tam Tự Quy Y

Tự quy y Phật, nguyện cho chúng sinh, hiểu thấu đạo lớn, phát tâm vô thượng. (1 lễ)

Tự quy y Pháp, nguyện cho chúng sinh, thâm nhập kinh tạng, trí tuệ như biển. (1 lễ)

Tự quy y Tăng, nguyện cho chúng sinh, quản lý đại chúng, hết thảy không ngại. (1 lễ)

Hồi Hướng

Nguyện đem công đức này Hướng về khắp tất cả

Đệ tử và chúng sinh

Đều trọn thành Phật đạo.

2.2 Nghi Lễ Có Tụng Kinh

(Cắm hương xong, quỳ gối, chắp tay đọc)

Nguyện Hương

Nguyện đem lòng thành kính

Gửi theo đám mây hương

Phảng phất khắp mười phương

Cúng dường ngôi Tam Bảo

Thề trọn đời giữ đạo

Theo tự tính làm lành

Cùng pháp giới chúng sinh

Cầu Phật từ gia hộ

Tâm bồ đề kiên cố

Trí tu đạo vững bền

Xa biển khổ nguồn mê

Chóng quay về bờ giác

Nam mô Hương Cúng Dường Bồ Tát

Nam mô Hương Cúng Dường Bồ Tát

Nam mô Hương Cúng Dường Bồ Tát Ma Ha Tát!

Văn Khấn

Nam mô Phật Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni!

Nam mô thập phương pháp giới thường trụ Tam Bảo tác đại chứng minh!

Chúng con kính bạch chư Phật, chư Bồ Tát, chư Hiền Thánh Tăng chứng minh và gia hộ cho chúng con. Chúng con xin thỉnh chư Thiên, chư Thần linh cai quản nơi địa cuộc nghĩa trang (tên)….. quang giáng về đây, chứng giám lòng thành và ủng hộ cho gia đình chúng con.

Đệ tử con tên là: ……… Pháp danh: ……… Hiện đang ở tại: ………gia đình chúng con có mộ phần của vong linh (tên)… mất ngày… tháng… năm…. an táng tại nơi đây. Hôm nay là ngày …. tháng …. năm ……… theo phong tục tập quán của dân tộc Việt Nam, hướng tới mộ phần của gia tiên tiền tổ, chúng con thuận theo phong tục, mà tu hành để tăng trưởng tâm kính trọng và biết ơn, khiến cho gia đình tăng phúc tiêu nghiệp. Chúng con xin được nương oai lực Phật, chúng con xin thỉnh mời vong linh (tên)… cùng các vong linh nơi địa cuộc nghĩa trang này, có duyên với gia đình chúng con, được về đây dự pháp nghe kinh thọ tài ẩm thực hiến cúng của chúng con. Nam mô Phật Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni! (xá)

Lễ Tán Phật

Đại từ đại bi thương chúng sinh, Đại hỷ đại xả cứu hàm thức,

Tướng đẹp sáng ngời tựa trang nghiêm. Chúng con chí tâm thành đảnh lễ.

Chí tâm đảnh lễ: Tất cả chư Phật ba đời, tột hư không khắp pháp giới. (1 lễ)

Chí tâm đảnh lễ: Tất cả Chính Pháp ba đời, tột hư không khắp pháp giới. (1 lễ)

Chí tâm đảnh lễ: Tất cả Tăng bậc Hiền Thánh ba đời, tột hư không khắp pháp giới. (1 lễ)

Tán Pháp

Pháp Phật sâu mầu chẳng gì hơn,

Trăm ngàn muôn kiếp khó được gặp.

Nay con nghe thấy vâng gìn giữ,

Nguyện hiểu nghĩa chân đức Thế Tôn.

Nam mô Phật Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni! (3 lần)

(Ngồi đọc kinh)

Kinh cúng linh

Một thời, Thế Tôn ở tại trú xứ của Bà la môn Cha-nu-sô-ni (Janussoni). Sau khi đi đến cung kính đảnh lễ, hỏi thăm và ngồi xuống một bên, Bà la môn Cha-nu-sô-ni (Janussoni) bạch Thế Tôn:

- Thưa tôn giả Gotama, chúng tôi bố thí, làm các lễ cúng cho người chết. Mong rằng, bố thí này cho bà con huyết thống đã chết được lợi ích! Mong rằng, các bà con huyết thống đã chết, thọ hưởng sự bố thí này! Thưa tôn giả Gotama, bố thí như thế có lợi ích gì cho các bà con huyết thống đã chết không? Các bà con huyết thống đã chết có được thọ hưởng sự bố thí ấy hay không?

- Này các Bà la môn, nếu có tương ưng xứ, thời có lợi ích; không có lợi ích nếu không có tương ưng xứ. Ở đây, này Bà la môn, những người nào… sau khi thân hoại mạng chung sinh vào địa ngục, sinh vào loại bàng sinh, sinh cộng trú với loài người, sinh cộng trú với chư Thiên. Những vị này, được nuôi sống và tồn tại với những món ăn ứng với cảnh giới của các vị ấy. Này Bà la môn, đây là không tương ưng xứ; trú ở những nơi ấy, các vị ấy không được sự lợi ích của bố thí ấy. Nhưng ở đây, này Bà la môn, người nào sau khi thân hoại mạng chung, sinh vào cõi ngạ quỷ. Vị ấy được nuôi sống và tồn tại với các món ăn tại đấy. Món ăn nào, các bạn bè, thân hữu, hoặc bà con, hoặc người cùng huyết thống muốn hướng cúng cho vị ấy; tại đấy, vị ấy sống với món ăn đó, tồn tại với món ăn đó. Này Bà la môn, đây là tương ưng xứ; trú nơi đây, vị ấy được sự lợi ích của sự bố thí ấy. Nam mô Phật Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni!

Bài Kinh: Bố thí và cúng dường thư pháp

Một thời, Thế Tôn trú ở thành Xá Vệ (Sàvatthi), tại Kỳ Viên (Jetavana), khu vườn của ông Cấp Cô Độc (Anàthapindika). Lúc bấy giờ, mẹ của Nanda, nữ gia chủ người Velukandakì làm một thí vật gồm có sáu phần cúng dường chúng Tăng. Bấy giờ, Thế Tôn với thiên nhãn thuần tịnh siêu nhiên thấy mẹ của Nanda làm một thí vật gồm có sáu phần liền bảo các Tỷ kheo:

Này các Tỷ kheo, có ba phần thuộc về người bố thí và có ba phần thuộc về người nhận vật phẩm bố thí. Thế nào là ba phần thuộc về người bố thí? Này các Tỷ kheo, người bố thí, trước khi bố thí, ý được vui lòng; trong khi bố thí, tâm được tịnh tín; sau khi bố thí, cảm thấy hoan hỷ. Đây là ba phần của người bố thí. Thế nào là ba phần của người nhận phẩm vật bố thí? Ở đây, này các Tỷ kheo, những người nhận vật bố thí, đã được ly tham hay đang thực hành hạnh ly tham; đã được ly sân hay đang thực hành hạnh ly sân; đã được ly si hay đang thực hành hạnh ly si. Đây là ba phần của người nhận phẩm vật bố thí. Như vậy, này các Tỳ kheo, đây là thí vật có sáu phần. Này các Tỷ kheo, công đức của thí vật sáu phần thật vô lượng: “Là nguồn sanh phước, nguồn sanh thiện, món ăn an lạc, thuộc thiên giới, là quả lạc dị thục, dẫn đến cõi Trời, đưa đến khả lạc, khả hỷ, hạnh phúc và an lạc”.

Nam mô Phật Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni!

(Chắp tay đọc)

Chúng con kính bạch chư Phật, chư Bồ Tát, chư Hiền Thánh Tăng chứng minh, chư Thiên, chư Thần Linh chứng giám, chư vong linh hoan hỷ, trong bài kinh “CÚNG LINH”, Đức Phật dạy: người mất khi tái sinh làm vong linh (ngạ quỷ), thì thọ nhận được thức ăn (đúng pháp không sát sinh) hiến cúng của con người, con nguyện cho các vong linh con đã thỉnh mời, được nương sự bố thí, trong đàn lễ hiến cúng này, mà được thọ thực no đủ. Trong bài kinh “BỐ THÍ và CÚNG DƯỜNG NHƯ PHÁP, Đức Phật dạy: Cúng dường sinh phúc lành, chúng con xin thực hành để hồi hướng cho gia đình và hồi hướng cho chư Thiên, chư Thần và các vong linh.

Nam mô Phật Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni! Hôm nay gia đình chúng con thực hành pháp bố thí cúng dường, thành tâm sắm sửa vật thực, dâng lên cúng dường:

Thượng: Chúng con xin dâng lên cúng dường thập phương chư Phật chứng minh.

Trung: Chúng con xin cúng phụng chư Bồ Tát, chư Hiền Thánh Tăng chứng minh.

Hạ: Chúng con xin cúng dường cho chư Thiên, chư Thần Linh, Thổ Địa tại nơi đây.

Sau: Chúng con xin được nương oai lực Phật, chúng con xin thỉnh mời và hiến cúng cho vong linh (tên):… cùng các vong linh nơi địa cuộc nghĩa trang này, có duyên với gia đình chúng con.

(Đọc Biến thủy, Biến thực)

Chú biến thực: Nam mô tát phạ đát tha, nga đá phả rô chỉ đế, ám tam bạt ra, tam bạt ra hồng. (7 lần)

Chú biến thủy: Nam mô tô rô bà ra, đát tha nga đá ra, đát điệt tha, án tô rô tô rô, bát ra tô rô, bát ra tô rô sa bà ha. (7 lần)

Phổ cúng dường: Án nga nga nẵng tam bà phạ phiệt nhật ra hồng. (7 lần)

(Nếu Phát tâm cúng dường Tam Bảo về chùa thì đọc tiếp, nếu không cúng dường thì không đọc:

Nhân ngày lễ cúng tạ mộ hôm nay, chúng con xin thực hành pháp cúng dường Tam Bảo, hộ trì Tam Bảo, hộ độ cho Tăng chúng tu hành tại chùa…… (nếu tại Chùa Ba Vàng thì đọc: Chùa Ba Vàng, Phường Quang Trung, Thành phố Uông Bí, Tỉnh Quảng Ninh), với tâm nguyện cho chư Tăng được tứ sự như ý, phù hợp với việc tu tập.

- Chúng con thành tâm cúng dường Tam Bảo với số tịnh tài (tiền) là…… để hồi hướng phúc báu đến cho chư Thiên, chư Thần Linh, nguyện cho các vị được tăng phúc, luôn giúp cho vong linh (tên)….và gia đình chúng con làm mọi sự được tốt lành. Chúng con mong muốn cho vong linh (tên)…. sớm được siêu thoát khỏi cảnh khổ, trong cõi vong linh (ngạ quỷ), nên chúng con thành tâm cúng dường Tam Bảo với số tịnh tài (tiền) là…… để hồi hướng phúc báu đến cho vong linh.

- Chúng con thành tâm cúng dường Tam Bảo với số tịnh tài (tiền) là…… để hồi hướng phúc báu đến cho các vong linh có duyên với gia đình chúng con nơi địa cuộc nghĩa trang này, từ sự thực hành pháp bố thí cho vong linh, mà gia đình con được tăng trưởng phúc lành.

Chúng con cũng nguyện cầu cho tất cả các chúng chư Thiên, chư Thần Linh, cùng các vong linh (ngạ quỷ) mà chúng con hướng tâm cúng dường hồi hướng, được kết duyên pháp lữ trong Pháp Bố thí mà chư Phật dạy cho chúng con, để đời đời kiếp kiếp cùng nhau trợ duyên cho nhau tu hành cho tới ngày thành Phật.)

Con kính bạch chư Phật, hôm nay duyên chúng con thực hành hạnh hiếu nghĩa và pháp bố thí cúng dường, chúng con thỉnh chư Thiên, chư Thần Linh làm hộ pháp giúp đỡ ủng hộ, tạo duyên cho gia đình chúng con được mọi sự tốt lành, con cũng xin hồi hướng công đức này, cho gia đình chúng con được (nguyện gì đọc nấy)….. cùng nhau gặp được Chính Pháp, tinh tấn tu hành cho tới ngày liễu thoát luân hồi sinh tử.

Tam Tự Quy Y
Tự quy y Phật, nguyện cho chúng sinh, hiểu thấu đạo lớn, phát tâm vô thượng. (1 lễ)
Tự quy y Pháp, nguyện cho chúng sinh, thâm nhập kinh tạng, trí tuệ như biển. (1 lễ)
Tự quy y Tăng, nguyện cho chúng sinh, quản lý đại chúng, hết thảy không ngại. (1 lễ)

Hồi Hướng

Nguyện đem công đức này

Hướng về khắp tất cả

Đệ tử và chúng sinh

Đều trọn thành Phật đạo.